Kinderen & emoties

Emoties van kinderen zijn vaak buiten proporties. Dat hoort erbij. Dat is geen onwil, maar onmacht. Ze hebben nog onvoldoende geleerd hoe ze hun emoties kunnen reguleren en hebben onze hulp nodig om dat onder de knie te krijgen. Als we kinderen helpen ontdekken wat er voor een behoefte en wens achter hun gedrag zit, kunnen we daarop inspelen. Dat vraagt inleving, empathie, heel veel geduld en een rustige duidelijke reactie. Keer op keer op keer. En zo leren kinderen het. Hoe wij op de emoties van kinderen reageren, bepaalt het verloop van de situatie. Hoe kalmer wij reageren, hoe eerder een kind weer tot bedaren komt.

Er is een direct verband tussen hoe kinderen zich voelen en hoe zij zich gedragen. Als kinderen zich goed voelen, gedragen ze zich goed. Geen kind is voor zijn lol vervelend. Een goede start om dit te bereiken is de gevoelens van kinderen te accepteren. In de praktijk hebben we de neiging het tegenovergestelde te doen. Zo hoor ik mezelf regelmatig dingen zeggen als “Honger? Nee joh, we hebben net gegeten!” of “Je bent moe? Dat kan niet, je hebt net geslapen” of: “Natuurlijk vond je het leuk bij oma”.

Hiermee neem je een kind dus eigenlijk niet serieus in zijn emoties. Dat kan hem verwarren en boos maken. Bovendien geef je een kind zo het gevoel dat hij zelf niet weet wat zijn gevoelens zijn en dat hij er niet op kan vertrouwen. Een mooie eerste stap is dus dat we de emoties (en daarmee het kind) serieus nemen, ze erkennen en er laten zijn. En ze vervolgens voor kinderen verwoorden en samen kijken welke reden, behoefte of wens er achter zit. “Je vond het niet leuk bij oma, vertel eens”.

‘Negatief gedrag is vaak een roep om contact, verbinding en hulp’

Net als bij onszelf, ontstaan emotionele uitbarstingen van een kind vaak niet in één keer, die bouwen zich meestal op. Door de hele dag door ruimte en erkenning te geven voor de emoties die boven komen en voldoende verbinding en contact te houden met kinderen, kun je echte uitspattingen verminderen. Onderdruk je ze, dan wordt het een soort hogedrukpan en dat loopt ergens ongetwijfeld niet goed af.

Negatief gedrag is vaak een roep om contact, verbinding en hulp. Een kind heeft jou nodig, is te lang niet met je in verbinding geweest. Of een kind loopt ergens in vast en weet geen andere uitweg meer dan het gedrag dat hij laat zien. Indirect vraagt het kind om jouw aandacht en hulp. Niks negatiefs aan toch?

Lastig gedrag van een kind komt dus regelmatig voort uit een gebrek aan verbinding. Kinderen die zich verbonden voelen, voelen zich ook uit zichzelf meer geneigd om coöperatief en inlevend naar jou te zijn. Door dagelijks momentjes met volle aandacht en tijd voor elk kind te maken, door samen te spelen, te lachen en goed naar een kind te luisteren, te knuffelen of naar kinderen te glimlachen, versterk je deze band en zorg je dat een kind op andere momenten minder aandacht van jou vraagt. Een sterke band maakt dat een kind ook vrolijker is, vertrouwen heeft en welwillender is als je iets van hem vraagt.